ارز دیجیتال چیست؟ آیا پول‌های کاغذی از دور خارج می‌شوند؟

این روزها با بالا گرفتن تب سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال، افراد زیادی هستند که می‌خواهند بدانند ارز دیجیتال چیست و چطور کار می‌کند. ارزهای دیجیتال، پول دیجیتالی با‌ارزش است. آنها نمونه فیزیکی ندارند، اما همان قابلیت را حتی با کیفیت بیشتر دارا هستند. آنها کاملا غیرمتمرکز، مبتنی بر بلاکچین و توزیع‌شده هستند. در ادامه مقاله با ارز دیجیتال به زبان ساده و ویژگی‌های آن آشنا خواهید شد.

ارز دیجیتال چیست؟

ارزهای دیجیتال ارزهای الکترونیکی همتا‌به‌همتا هستند. ارز دیجیتال به زبان ساده یک واسط تبادلی مثل پول عادی است که در دنیای دیجیتال وجود دارد و از رمزنگاری برای تامین امنیت تراکنش‌ها استفاده می‌کند. ارز دیجیتال، جایگزین پرداخت‌های اعتباری و نقدی است.  آنها وجود فیزیکی ندارند. شما نمی‌توانید یک سکه بیتکوین را به صورت فیزیکی بفروشید یا در کیف پولتان بگذارید. اما اینکه وجود فیزیکی ندارند به معنی بی‌ارزش بودن آنها نیست.

ارزهای دیجیتال تحت نظر مقامات مالی مرکزی مانند دولت یا بانک نیستند. می‌توان رمزارزها را با اجناس و خدمات معاوضه کرد. گاهی هم به‌عنوان ابزار سرمایه‌گذاری استفاده می‌شوند.

ارز دیجیتال چگونه کار می‌کند؟

با اینکه ارزهای دیجیتال جدید و جذاب هستند، اما خرید آنها پرریسک است و لازم است قبل از اینکار کاملا با روش عملکرد این سیستم آشنایی داشته باشید.

بیتکوین اولین ارز دیجیتال بود، که در سال 2008 توسط ساتوشی‌ناکاموتو با عنوان «بیتکوین: سیستم پرداخت الکترونیکی همتا‌به‌همتا» معرفی شد. ناکاموتو پروژه را یک سیستم پرداخت الکترونیکی بر مبنای رمزنگاری به جای اعتماد، شرح داد.

این اصل رمزنگاری به شکل تراکنش‌هایی است که روی بلاکچین رکورد و تایید می‌شوند. بلاکچین، دفتر‌کل توزیع‌شده‌ای است که تراکنش‌ها را در قالب کد نگهداری می‌کند. تراکنش‌ها در قالب بلاک‌هایی ذخیره شده و سپس به زنجیره‌ای از تراکنش‌های قبلی متصل می‌شوند. هر شخصی که تراکنشی انجام می‌دهد به این بلاکچین متصل خواهد شد. به‌محض‌اینکه تراکنش انجام شود، در بلاکچین ثبت شده و بلاکچین به‌روزرسانی می‌شود.

اما زیربنای امنیتی عملکرد ارز دیجیتال چیست؟ بلاکچین‌ها برای جلوگیری از تقلب از دو الگوریتم اثبات کار یا اثبات سهام استفاده می‌کنند. آنها تکنیک‌های اعتبار‌سنجی هستند که باید تراکنش را قبل از اضافه شدن به زنجیره تایید کنند. بلاکچین به کسانی که این عملیات را انجام دهند پاداش خواهد داد. به این افراد یا گره‌ها (کامپیوترهای عضو بلاکچین)، که کار تایید تراکنش‌ها را انجام می‌دهند ماینر می‌گویند.

هم اثبات کار و هم اثبات سهام از فرآیند اجماع برای تایید تراکنش‌ها استفاده می‌کنند. به‌این‌معنی‌که وقتی یک کاربر به صورت جداگانه تراکنش را تایید کرد، آن تراکنش باید توسط اکثریت گره‌های متصل به بلاکچین نیز تایید شود. در‌صورتی‌که نتیجه اجماع مثبت باشد تراکنش به شبکه اضافه می‌شود.

تفاوت ارز دیجیتال، کریپتوکارنسی

برخلاف ارزهای فیات، ارز دیجیتال، حالت فیزیکی به صورت پول نقد یا طلا ندارد. ارز دیجیتال مثل پول عادی، ابزاری برای پرداخت است و می‌تواند برای خرید اجناس و خدمات بکار رود. می‌توان آن را بین حساب‌ها جابجا و با اسکناس معاوضه کرد.

کریپتوکارنسی‌ها، نوعی ارز دیجیتال هستند. آنها برای حل مشکلات تمرکز، محرمانگی و امنیت ارزهای دیجیتال مرسوم به وجود آمده‌اند.

ارز دیجیتال به زبان ساده مبتنی بر اصل عدم‌تمرکز است. این یعنی، تراکنش‌ها تحت کنترل نیستند و سازمان‌های مالی نمی‌توانند برای آن قانون‌گذاری کنند. چراکه کریپتوکارنسی‌ها از رمزنگاری استفاده می‌کنند و یک سیستم امنیتی قوی دارند که نفوذ به آن سخت است.

ویژگی‌های ارز دیجیتال چیست؟

در ادامه لیستی از ویژگی‌های متمایز کریپتوکارنسی‌ها، ارز دیجیتال و پول فیات را بررسی می‌کنیم.

رمزنگاری

یک کریپتوکارنسی از رمزنگاری یا کریپتوگرافی استفاده می‌کند که تکنیک‌هایی برای امن‌سازی اطلاعات یا ارتباطات است. کلید عمومی برای انتقال کریپتو، با دیگران به اشتراک گذاشته می شود. کلید خصوصی را مثل رمز عبور در نظر بگیرید که دارایی‌های رمزنگاری را ایمن می‌کند و برای امضای تراکنش‌ها استفاده می‌شود. اگر کلید خصوصی گم شود امکان ورود مجدد یا بازیابی دارایی وجود ندارد.

شفافیت

اکثر کدهای این پروتکل به صورت متن‌باز هستند و به صورت رایگان برای توزیع و تغییر در دسترس هستند. شما نمی‌توانید متوجه شوید چه کسی مالک یک حساب کاربری است اما می‌توانید تراکنش‌های آن را دنبال و حسابش را بررسی کنید.  به‌علاوه، هر تراکنش کریپتو یک مهر زمان از بلاکچین دارد که نمایانگر مالکیت تراکنش است.

پاداش و مشوق

پروتکل‌های ارز دیجیتال با مولفه‌های تئوری بازی‌ها طراحی شده‌اند تا همه کاربران به‌گونه‌ای عمل کنند که سیستم در حال کار باقی بماند. مثلا ماینرها باید از قدرت کامپیوتر برای تایید بلوک‌های تراکنش‌ها استفاده کنند. برای جبران کار و هزینه ماینرها، سکه‌هایی به‌عنوان پاداش بین ماینرها توزیع می‌شوند. به این ترتیب آنها برای راستی‌آزمایی تراکنش‌ها تشویق می‌شوند.

عدم تمرکز

در سیستم سنتی بانکداری، اکثر ارزها توسط آژانس‌های قانون‌گذاری مثل بانک مرکزی تنظیم می‌شوند. این بدان معناست که تمامی مبادلات ارزی کنترل شده و نرخ تبدیل آنها توسط این نهادهای نظارتی تعیین می‌شود. اما کریپتوکارنسی‌ها کاملا غیرمتمرکزند. یعنی هیچ‌کس نمی‌تواند آن را کنترل کند. این قوانین توسط جامعه کریپتوکارنسی تعیین شده‌اند.

ناشناس بودن

ارز دیجیتال به زبان ساده مثل یک دنیای شیشه‌ای است. در ارزهای دیجیتال، مخفی کردن اطلاعات غیرممکن است. برای استفاده از کیف پول‌های الکترونیکی مثل پی‌پال، باید اطلاعات شخصی مانند نام و آدرس را وارد کنید. از سوی دیگر در هنگام ایجاد کیف پول برای مبادله کریپتوکارنسی نیازی به ورود اطلاعات شخصی نیست.

تراکنش‌ها

وقتی تراکنش‌ها کامل شوند به صورت اتوماتیک به بلاکچین اضافه شده و برای همیشه برگشت‌ناپذیر می‌شود. هیچ‌کس نمی‌تواند کیف پول شما را قفل کرده و سرمایه شما را به حساب دیگری منتقل کند. از‌آنجایی‌که تبادلات کریپتوکارنسی‌ها بدون واسط انجام می‌شوند، تراکنش‌ها سرعت بالا و هزینه پایینی دارند.

کاربردهای ارز دیجیتال

انتقال سریع

اگر بخواهید 1000دلار به شخصی در کشور دیگر بفرستید باید از کابوس کارهای بانکی عبور کنید. به‌علاوه انتقال پول 3 تا 7‌روز زمان می‌برد. اینجاست که متوجه می‌شوید معنی سرعت در ارز دیجیتال چیست.

درمورد رمزارزهای مثل بیتکوین، اتریوم و ریپل، می‌توانید پول را در عرض چند‌ثانیه بفرستید. انجام تراکنش در بیتکوین حدود 10‌دقیقه زمان می‌برد.

ذخیره ارزش

ارزهای دیجیتال جدا از بازدهی بالا، ذخیره ارزش هم هستند. ارزهای سنتی که استفاده می‌کنیم با گذر زمان ارزش خود را از دست می‌دهند. به‌همین‌دلیل قیمت ده عدد تخم مرغ از بیست سال پیش بیشتر شده است. تخم مرغ گران نشده بلکه پول بی‌ارزش شده است. ارزهای دیجیتال مسئله تورم و کم‌ارزش شدن ندارند. حتی با افزایش تقاضا، ارزش آنها نیز بالا می‌رود.

قرض گرفتن و وام دادن

برنامه‌های مالی غیرمتمرکز فرآیند قرض دادن و قرض گرفتن را بی‌واسطه کرده‌اند. آنها به اشخاص، امکان قرض دادن و قرض گرفتن فوری ارزهای دیجیتال را می‌دهند. به‌علاوه از‌آنجایی‌که ارزهای دیجیتال، ارزهای بی‌مرز هستند، می‌توانید صرف‌نظر از محل زندگی‌تان آنها را وام بگیرید یا وام دهید.

توکنایز کردن دارایی

ظهور ارزهای دیجیتال، توکنایز کردن دارایی‌های واقعی را امکان‌پذیر کرده است. هرچیزی از کپی‌رایت تا دارایی‌های واقعی را می‌توان به شکل توکن ارائه کرد. به‌عنوان مثال می‌توان یک دارایی به ارزش10میلیون دلار را توکنایز کرد و یک میلیون کریپتو به ارزش 10دلار ساخت. این قابلیت ارز دیجیتال به زبان ساده موجب افزایش قابلیت نقدشوندگی دارایی می‌شود. به‌علاوه، خرید‌و‌فروش این دارایی‌ها، کم هزینه، سریع و شفاف است.

بازی

ارز دیجیتال به شکل توکن‌های غیرقابل‌تعویض (NFT) هم‌اکنون در حال تغییر صنعت بازی‌سازی هستند. NFT‌ها نشان‌دهنده یک دارایی دیجیتال منحصربفرد در داخل یک بازی هستند که ارزش‌های مختلفی دارند و قابل مبادله نیستند. به هر کابر، آیتم معتبری را می‌دهد که تنها متعلق به اوست. گربه‌های دیجیتالیCrypto Kitties معروف‌ترین نمونه NFT‌های مبتنی بر بلاکچین هستند.

آیا سرمایه‌گذاری بر روی ارزهای دیجیتال سودمند است؟

کارشناسان درباره اینکه آیا سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال کار درستی است یا خیر و بهترین روش سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتال چیست، نظرات مختلفی دارند. از آنجایی که کریپتو یک سرمایه‌گذاری سوداگرانه با پتانسیل نوسانات شدید قیمتی است برخی مشاوران مالی آن را توصیه نمی‌کنند. مثلا بیتکوین در سال 2021 به قیمت 68000‌ دلار نیز رسید اما دوباره تا حدود 46000‌ دلار کاهش یافت. این به معنی نوسانات شدید در مدت زمان خیلی کوتاه است.

به‌همین‌دلیل است که پیتر‌پالیون، یک برنامه‌ریز مالی معتبر (CFP) در نیویورک، می‌گوید که «نگهداری ارزی که توسط یک دولت حمایت می‌شود، مانند دلار آمریکا، ایمن‌تر است. وقتی به عملکرد چند ماهه بیتکوین نگاه می‌کنیم می‌بینیم فراز‌و‌نشیب‌های زیادی داشته درحالی‌که دلار آمریکا روی خط صاف حرکت کرده است».

بی‌شک برای شروع سرمایه‌گذاری در این حوزه نیازمند دانش و اطلاعات کافی و توانایی انجام تحلیل‌های تکنیکال و فاندامنتال هستید. در‌ غیر‌ این‌ صورت ممکن است همه سرمایه خود را در عرض مدتی کوتاه از دست دهید.

جمع‌بندی

حالا می‌دانید ارز دیجیتال چیست و چه ویژگی‌هایی دارد. واقعیت این است که ارزهای دیجیتال، پدیده انقلابی قرن بیست‌و‌یکم هستند. پس از قرن‌ها استفاده از پول کاغذی و سکه، ارائه رمزارزها باعث تغییری بزرگ در صنایع مالی خواهد شد. رمزارزها دنیای اقتصاد و تکنولوژی را به‌هم گره می‌زنند و دارایی‌هایی امن، غیرمتمرکز و منعطف در اختیار مردم همه کشورهای دنیا می‌گذارند. به‌همین‌دلیل استفاده از آنها در حال افزایش است و آینده روشنی برای بازار کریپتوکارنسی پیش‌بینی می‌شود.